ทำไมต้องวางแผนการเงินให้เร็วที่สุด

หน้าที่หนึ่งของนักวางแผนการเงินก็คือการพาคนที่ยังไม่วางแผนการเงินมาเริ่มวางแผนการเงิน และจากความเห็นส่วนตัวของผม จุดเริ่มต้นก็คือเรื่องที่ยากที่สุด ทั้งของตัวนักวางแผนการเงินแบบผมเองและลูกค้าด้วย เพราะการวางแผนการเงินนั้นอาจจะต้องทำให้เราไม่สามารถใช้ชีวิตได้ตามเดิม และอาจจะต้องตัดใจจากการใช้จ่ายในสไตล์แบบเดิม และนั่นก็คงสร้างความอึดอัดได้ไม่น้อย

แต่พลังของการวางแผนการเงินนั้นกลับขึ้นอยู่กับระยะเวลาที่เราเริ่มวางแผน ยิ่งเวลาผ่านไปนานเท่าไหร่ ผลตอบแทนที่เราจะได้รับก็ยิ่งมากขึ้นเท่านั้น และอาจจะไม่ใช่เพียงแค่ทางตัวเลข แต่มันอาจจะหมายถึงการใช้ชีวิต ความคิด ความสุข หรือโอกาสต่าง ๆ ที่จะเข้ามาหาเราอีกด้วย

ถ้าวันนี้คุณคือคนที่มาเริ่มวางแผนการเงินหลังเกษียณอายุแล้ว ก็จะพบว่าไม่สามารถนำเงินที่มีไปเสี่ยงได้เลย ดังนั้นสิ่งที่คุณจะสามารถทำได้หลัก ๆ ก็คือการคุมรายจ่ายไปตลอดชีวิตและการพยายามให้ตัวเองมีสุขภาพที่แข็งแรงเพื่อไม่ให้ใช้เงินออมที่ตัวเองมีทั้งหมดไปจ่ายให้กับปัญหาเรื่องสุขภาพ

แต่ถ้าคุณยังพอมีเวลาทำงานเหลืออยู่บ้างก่อนที่คุณจะเกษียณ หรือว่าคุณเกษียณแล้วแต่ยังพอมีแรงทำงาน คุณก็จะมีช่วงชีวิตที่มีรายรับอยู่อีกซักระยะเวลาหนึ่ง ถ้ารายรับนั้นมีความมั่นคงคุณก็สามารถเลือกใช้เครื่องมือในการลงทุน ที่จะให้ผลตอบแทนในช่วงเวลาสั้น ๆ ได้ แต่ผลตอบแทนนั้นก็คงไม่ได้สร้างเงินกลับมาให้คุณได้มากพอที่จะเปลี่ยนไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตของคุณตอนบั้นปลายให้ดีขึ้นมากนัก

ในกรณีที่คุณเริ่มวางแผนการเงินตั้งแต่เริ่มทำงาน พลังของดอกเบี้ยทบต้นที่คุณค่อย ๆ สะสมไปในแต่ละเดือนนั้น จะให้คุณมีโอกาสได้รับผลตอบแทนที่มากกว่าที่คุณคิดได้ สำหรับบางคนแล้วถ้ารวมรายรับที่จะได้จากการทำงานตลอดชีวิตออกมาเป็นตัวเลข เขาก็อาจจะพบว่าเงินที่เขาใช้ได้ตลอดชีวิตนั้นมีมากกว่าเงินที่เขาหาได้เกินเท่าตัวได้เลย ถ้าให้พูดง่าย ๆ ก็คงเปรียบได้เหมือนการมีคนอีกหนึ่งคนมาทำงานให้เราฟรี และจะทำให้เรามีอำนาจใช้จ่ายมากกว่าคนที่ไม่วางแผนการเงินเป็นเท่าตัวได้เช่นกัน

ถ้าพูดถึงการเริ่มวางแผนการเงินก่อนที่จะเข้ามหาวิทยาลัย สิ่งที่คนทั่วไปคิดก็คงเห็นภาพเด็กคนหนึ่งที่มีเงินเหลือจากค่าขนมจำนวนนิดหน่อยไปหยอดกระปุกเพื่อสะสมให้มีเงินพอกับเป้าหมายที่เด็กคนนั้นต้องการ แต่สิ่งที่ผมเห็นนั้นอาจจะต่างออกไป เพราะเมื่อผมได้ลองพูดถึงเรื่องเงินกับเด็ก ๆ ตั้งแต่ก่อนที่จะเลือกสายอาชีพแล้ว มันจะทำให้ผมเห็นว่าเด็กเหล่านั้นรู้ว่าเขาอยากใช้ชีวิตยังไง และเด็กเหล่านั้นก็มักจะมีคำถามว่าอาชีพอะไรที่จะเปิดโอกาสให้เขาได้ใช้ชีวิตตามไลฟ์สไตล์ในแบบที่ต้องการได้

และมันก็ทำให้ผมนึกถึงปัญหาที่มีเด็กกลุ่มหนึ่งจบมหาวิทยาลัยมาแล้วไม่รู้ว่าตัวเองอยากทำอาชีพอะไร และก็มีอีกกลุ่มที่ไม่ได้ใช้ความรู้ในสายอาชีพของตัวเองให้เกิดประโยชน์ และสาเหตุเหล่านี้ก็มักจะส่งผลให้ต้องเริ่มงานด้วยเงินเดือนขั้นต่ำ พอมารวมกับปัญหาการใช้จ่ายที่ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ด้วยแล้ว ก็ทำให้กลุ่มนั้นตกอยู่ในวัฏจักรของการเป็นแรงงานด้านการเงินไปนานแสนนาน

ต่อให้คุณเป็นผู้ใหญ่ก็ตาม ถ้าวันนี้คุณยังมีปัญหาเรื่องรายจ่าย อาจจะด้วยการมีภาระที่ต้องรับผิดชอบอยู่มาก หรือการมีรายจ่ายที่ตนเองสร้างขึ้นมาจนไม่สามารถหยุดจ่ายได้ คุณก็จะตกอยู่ในวัฏจักรที่ไม่สามารถหยุดทำงานได้เช่นกัน ซึ่งคนที่จะได้ผลประโยชน์จากกลุ่มคนที่ต้องทำงานแบบหยุดไม่ได้นี้ ก็คือเจ้านายที่ใช้เงินควบคุมเวลาชีวิตคุณ และเจ้าหนี้ที่คุณจะต้องเอาเงินส่วนหนึ่งที่ใช้เวลาชีวิตหามาได้ ไปจ่ายเป็นค่าดอกเบี้ย รวมถึงคนที่ขายสินค้าที่ไม่มีความจำเป็นให้กับคุณ ที่คอยสร้างความต้องการอยากได้อยากมีและนำเงินจากการขายของนั้นไปเป็นสินทรัพย์ให้ตัวเองรวยขึ้น

การเริ่มวางแผนการเงินตั้งแต่ยังเป็นเด็กนั้น จะช่วยให้คุณรู้จักการหักห้ามใจตนเอง รู้ว่าอะไรที่สำคัญสำหรับชีวิต และรู้ว่าต้องตัดใจจากอะไรเพื่อให้สิ่งสำคัญนั้นสามารถเป็นจริงได้ในอนาคต การมาฝึกหักห้ามใจตัวเองในตอนโตนั้นเป็นเรื่องที่ยากกว่ามาก เพราะเรามักมีเหตุผลมาตอบสนองความอยากได้ของเราอยู่เสมอ และเมื่อเราเป็นเจ้าของเงินของเราเองแล้ว เราก็จะรู้สึกว่าเงินเหล่านั้นมันคือเงินของเรา เราจะใช้มันไปกับอะไรก็ได้

เมื่อเทียบกับการที่ถูกฝึกให้บริหารเงินมาตั้งแต่เด็ก ข้อจำกัดที่ได้จากเงินที่พ่อแม่ให้รายสัปดาห์ ซึ่งอาจจะเพียงพอกับการซื้อไอติมวันละ 1 แท่งนั้น ไปใช้กับการซื้อไอติมเลยก็ได้ หรือจะเก็บออมไว้เพื่อไปซื้อรองเท้าคู่ใหม่ที่เพื่อน ๆ เขาใส่กันก็ได้เช่นกัน การต้องตัดสินใจว่าจะมีความสุขกับไอติมหนึ่งแท่งในทุกวันหรือจะมีรองเท้าเหมือนกับเพื่อน ไม่ว่าเด็กคนนั้นจะเลือกอะไรมันก็จะมีชนะหรือแพ้ในเรื่องหนึ่งเสมอ ต่อให้เขาเลือกทานไอติมมาตลอด วันหนึ่งเขาก็จะได้เจอกับเป้าหมายที่สำคัญกว่าไอติมแท่งนั้นอยู่ดี วันนั้นก็จะเป็นวันที่เขาตัดสินใจไม่ทานไอศครีมเอง และเผชิญกับความรู้สึกของการต้องหักห้ามใจเพื่อเป้าหมายที่ใหญ่กว่าได้

และถ้ายิ่งเด็กคนนั้นออมเงินนานเท่าไหร่ การที่เขาจะนำเงินไปใช้ก็ยิ่งต้องคิดหนักมากขึ้น เพราะการใช้เงินก้อนนั้นอาจจะทำให้ต้องคิดถึงความคุ้มค่าของการหักห้ามใจที่ได้ทำมาแสนนาน ของที่จะซื้อมันต้องคุ้มค่ากับความเหนื่อยที่ได้ทำมาจริง ๆ และไม่ว่าเด็กคนนั้นจะเอาเงินที่เขาออมมาได้ไปใช้หรือเก็บต่อไป ก็ถือได้ว่าได้เขาได้เรียนรู้ที่จะทำเป้าหมายชีวิตให้เป็นจริงได้แล้ว

ทุกคนคงจะเห็นเหมือนกันใช่ไหมครับว่า ยิ่งเราเริ่มฝึกวางแผนการเงินตั้งแต่เด็กเท่าไหร่ ก็จะยิ่งมีผลดีติดตัวเรามามากเท่านั้น และทุกคนเชื่อมั้ยครับว่าการเงินส่วนบุคคลมันไม่ใช่เรื่องของคน ๆ เดียว แต่มันยังสามารถส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่นได้อีกด้วย

และสุดท้ายนี้ ผมอยากให้ทุกคนลองนึกภาพของการวางแผนเกษียณอายุตามผมนะครับ ว่าถ้าคุณเริ่มวางแผนเกษียณอายุให้กับลูกตั้งแต่ที่ลูกยังไม่เกิดดูสิครับ ว่าพลังของดอกเบี้ยทบต้นที่นานขนาดนั้นมันจะเป็นผลดีมากแค่ไหนกับชีวิตของเด็กคนนั้นที่กำลังจะเกิดมาเป็นลูกของคุณ... และถ้าคุณไม่มีลูกในอนาคต เงินก้อนนั้นมันก็สามารถเปลี่ยนไปเป็นอะไรก็ได้ เพราะมันก็คือเงินที่ทำงานให้เรา

Why Starting a Financial Plan Is the Hardest — and Most Important — Step

One of the key roles of a financial planner is to guide people who have never had a financial plan to finally begin. And in my opinion, that very first step is the hardest part — both for clients and for planners like me. Why? Because starting a financial plan often means you can’t live exactly the way you used to. It requires letting go of old spending habits, and that can feel uncomfortable.

But here’s the truth: the power of financial planning lies in when you start. The earlier you begin, the greater the rewards. And those rewards aren’t only about numbers on a balance sheet. They also translate into lifestyle, mindset, happiness, and new opportunities that come into your life.

If you wait until retirement to start planning, you’ll quickly realise that you can’t take many risks. At that stage, your main strategy will be controlling expenses for the rest of your life and staying healthy so you don’t drain your savings on medical costs.

If you still have some working years left, or even if you’re retired but still able to earn income, then you do have a window of opportunity. With a steady income, you can consider short-term investments that may give you returns. But realistically, those returns won’t be enough to transform your lifestyle late in life.

Now, imagine starting much earlier, from your very first job. The magic of compound interest works in your favour, little by little, month by month. Over time, those small contributions grow into something far larger than most people expect. For some, if they add up all the earnings from their lifetime of work, they’ll realise they could have had more than double their actual income available, as if a second person had been working for them for free. That’s the power of planning early.

And if you go back even further, to before university, the picture changes again. Most people imagine kids saving coins in a piggy bank from their lunch money to buy something small. But when I talk to young people about money before they even choose a career path, I often discover something different: they begin to ask what kind of lifestyle they want, and what kind of career could support it.

This reminds me of a common problem: many graduates finish university not knowing what career they truly want. Others end up not using the knowledge from their studies at all. Often, they settle for low-paying jobs, and when combined with poor spending habits, they fall into the cycle of being financial labourers — working endlessly just to cover bills.

And it doesn’t stop there. Even as adults, if your expenses keep piling up — whether from family responsibilities or self-imposed financial obligations you can’t escape — you may find yourself trapped in the same cycle. Who benefits from this? Your employer, who buys your time with money, your creditors, who take a portion of your income as interest, and companies that sell you things you don’t really need, turning your spending into their wealth.

This is why financial planning from an early age matters. It teaches you to practice self-control, to distinguish between what’s essential and what can be sacrificed for something more important in the future. Learning this discipline as an adult is much harder because we’re too good at justifying our wants. When it’s our own money, we feel entitled to spend it however we like.

But if you’re trained young, it’s different. Imagine a child with a weekly allowance just enough for one ice cream a day. They have to choose: spend it all on daily ice cream, or save it for something bigger, like a new pair of shoes their friends are wearing. Whatever the choice, there’s always a win and a loss. The day a child chooses to skip the ice cream for the bigger goal, that’s the day they learn the real value of sacrifice. And the longer they save, the harder it becomes to spend impulsively, because they’ve learned to weigh every choice against their past effort. That’s the foundation of money management.

I think we can all agree that the earlier we practice financial planning, the stronger the benefits will carry us throughout life. And personal finance is never just about one person. It can be passed from generation to generation.

So I’d like you to imagine this: what if you started a retirement plan for your child before they were even born? Just think about the compounding effect over that kind of timeframe, and how profoundly it could shape their future. That is the true power of starting early.